مقایسه مقامات زمخشری با مقامات قبل از آن (بدیع الزمان همدانی و حریری)

مقامات به داستان هایی با نثر مسجّع و متصنّع اطلاق می گردد که توسط بدیع الزمان همدانی (358هـ)به وجود آمد و ادامه و پرورش آن، توسط حریری(446هـ) صورت گرفت. سپس با ظهور زمخشری (467هـ)، مقامات با سبکی متفاوت از مقامات آن دو به نگارش درآمد. سعی ما بر این است تا با مقایسه مقامات زمخشری با قبل از خود، وجوه اشتراک و افتراق مقامات و میزان تأثیرپذیری آن نمایان گردد. در فصول اولیه، ابتدا از مقامه و مقامه نویسی یاد شده و سپس با بیان زندگی نامه آن ها، وجوه بیانی و بدیعی مقامات مورد مقایسه قرار گرفت. در فصل چهارم با بررسی موضوع، اسلوب و اغراض در مقامات و مقایسه آن ها با یکدیگر، قابلیت های نمایشی مقامات بررسی شد. در فصل پنجم با بررسی تطبیقی مقامات، جنبه های اخلاقی و اجتماعی و نحوه انعکاس آن در مقامات بیان شده است. در فصل ششم با ذکر نکاتی از ساختار دستوری مقامات به مقایسه دایره واژگان آن پرداخته شده که هر یک از این فصول به طور کلی به بررسی مباحث جدید می پردازد. نتایج بحث حاکی از آن است که زمخشری با شکستن اسلوب رایج مقامه نویسی، بر مقامه نویسان بعد از خود نیز تأثیر گذاشته و اسلوب او مورد تقلید قرار گرفته است.